كنترل گلدهي
گذار از مرحله رويشي به زايشي كاملاً مشخص است. در مرحله
رويشي به طور مرتب برگ، ساقه و ريشه جديد مي‌سازد. آغاز گلدهي مستلزم بروز
يك تغيير اساسي در الگوي تمايز جوانه انتهايي ساقه است كه منجر به ايجاد و
توسعه اندام‌هاي گل ـ گاسبرگ، گلبرگ، پرچم و برچه‌ها مي‌شود. عليرغم اين
پيچيدگي، گلدهي تمام گونه‌ها در پاسخ به عوامل داخلي و خارجي صورت مي‌گيرد
كه نمو زايشي گياه را با شرايط محيطي حاكم بر آن جفت مي‌كنند.
گلدهي
ممكن است در برخي گياهان يكساله طي چند هفته پس از جوانه‌زني صورت گيرد.
برعكس، برخي از گياهان چندساله، به خصوص گياهان جنگلي، ممكن است پيش از
توليد گل به مدت 20 سال يا بيشتر رشد نمايند. بنابراين سن گلدهي گياهان
بسيار متفاوت است و اين امر مبين آن است كه سن (يا اندازه) گياه، يكي از
عوامل داخلي كنترل گياه مي‌باشد. دومين ويژگي بارز گلدهي، آن است كه در
بسياري از گونه‌ها، گلدهي تنها يكبار در سال انجام شده و بنابراين بايد تحت
كنترل شرايط خارجي باشد. فتوپريوديسم و بهاره‌سازي، دو مكانيزم عمده چنين
عكس‌العمل‌هاي فصلي محسوب مي‌شوند. فتوپريوديسم، عكس‌العمل به طول روز است،
در حالي كه بهاره‌سازي تاثيري است كه سرما بر گلدهي مي‌گذارد. اين دو
سيستم كنترلي مي‌تواند توليد مثل گياهان را هماهنگ كند. اين هماهنگي،
مزاياي مشخصي از ديدگاه سازگاري دارد، چنانكه اين امر امكان تلاقي و نيز
انطباق گلدهي بر شرايط مطلوب محيطي، به خصوص از نظر دما و رطوبت را فراهم
مي‌سازد.
آغاز نمو زايشي قطعاً بوسيله عوامل داخلي، نظير سن گياه و
چندين عامل محيطي كنترل مي‌شود. مهمترين پيام‌هاي محيطي، طول روز و درجه
حرارت كم مي‌باشند. ساير پيام‌ها نظير تشعشع كل و تنش آب، تنها مي‌توانند
عكس‌العمل به طول روز و دماي كم را اصلاح كنند.
گياهان در مراحل اوليه
رشد رويشي اصطلاحاً جوان ناميده مي‌شوند. هنگامي كه اين گياهان توانايي
توليد گل را به دست مي‌آورند، بالغ شده‌اند. در بسياري از گياهان گلدهي
بدون عكس‌العمل به هرگونه شرايط خاص محيطي صورت مي‌گيرد، اين پديده «القاي
خودمختاري» گلدهي ناميده مي‌شود. در ساير موارد، عوامل مقتضي محيطي مورد
نياز مي‌باشد. گياهاني كه دوران جواني خود را سپري كرده، ولي هنوز شرايط
مناسب براي گلدهي را تجزيه نكرده‌اند، اصطلاحاً مستعد گلدهي هستند.
گذار
از مرحله جواني به بلوغ، اغلب با تغيير ويژگي‌هاي رويشي نظير مورفولوژي
برگ، آرايش برگ روي ساقه، خارداري، ظرفيت ريشه‌دهي و نگهداري برگ در
گياهان خزان كننده همراه است. چنين تغييراتي به ويژه در گونه‌هاي چوبي رخ
مي‌دهد، هرچند كه در گونه‌هاي علفي نيز تفاوت‌هاي مورفولوژيكي بين مرحله
جواني و بلوغ وجود دارد. فقدان گل به تنهايي دليل قاطعي بر جواني نيست،
زيرا تمامي درختان اگر چه در حال رشد شديد باشند، ممكن است گل ندهند.
بي‌نظمي گلدهي، نظير سال‌آوري درختان ميوه نيز معمول است. به دليل وجود اين
موارد، درك كامل اثر سن بر گلدهي مستلزم وضوح مباني بيوشيميايي آن است.
